Monna Lisa, (La Gioconda)
(1503-1506)Leonardo ėshtė i njohur pėr vizatimet e tij tė mrekullueshme, si "Darka e Fundit" e vitit 1498 qė gjendet nė Kuvendin e Santa Maria delle Grazie (Milano) (Shėn Maria e Hijeshive) qė mjerisht qė nga viti 1517 filloi tė pėrkeqėsohej korja e vezės sė pėrdorur nė pėlhurė, nė vend tė teknikes zakonore (tradicionale) tė vizatimit mural, afresku qė pėrfaqėsonte pėr tė njė pengesė tė madhe pasi nuk lejonte ripunime, ndryshime ose bėrjen e mbivizatimit dhe hijezimit. Vepra mė e njohur ėshtė Mona Liza (e njohur mė mirė si La Gioconda (Lozonjarja), qė ruhet nė Muzeun e Luvrės nė Paris, pikturuar nė vitet 1503 - 1506. Ajo do tė pėrfaqėsonte tė gruan e tregtarit fiorentin Francesco del Giocondo, por mbi kėtė janė zhvilluar teori tė ndryshme. Mė e fundmja , e parashtruar nga studiues gjermanė ėshtė marrė parasysh edhe nga ekspertė tė Muzeut tė qytetin e Shėn Pjetėrit, nė Rusi, bazohet mbi zbulimin e njė fakti tė ri : ravijėzimi i linjave tė fytyrės sė Mona Lizės me ato tė zonjės sė portretit tė Caterina Sforza-s tė Lorenzo di Credi, e njohur edhe si portreti i "Dama coi gelsomini" ("Zonja me jasmina"). Nė kėtė pikė, do tė dilte se personazhi historik qė ka frymėzuar Leonardon nuk do tė ishte tjetėr se Caterina Sforza , nė atė kohė personazh me nam, sepse ishte tashmė zonjė e Forlģ-t e Imola-s.
Portreti nė fjalė i Caterina Sforza, tani i ruajtur nė pinakotekėn e qytetit tė Forlit mund tė shihet nė kėtė faqe: [1]
Sigurisht Leonardo ishte shumė i lidhur me kėtė portret, si dėshmi e faktit se e solli me vete nė Francė nė vitin 1517.
Darka e Fundit (1498)Vetėm shtatėmbėdhjetė piktura tė tij e asnjė prej gdhendjeve tė tij kanė mbijetuar. Leonardo shpesh parahidhte (projektonte) piktura tė mėdhaja, me shumė shėnime e skica, vetėm pėr t“i lėnė nė fund nė projekte tė pambaruara.
Nė vitin 1481 iu vu detyrė vizatimi pėr njė altar : L'adorazione dei Magi (Adhurimi i tė diturve). Pas projektesh tė mėdhaja e shumė skica, vizatimi mbeti i pambaruar dhe Leonardo u nis pėr nė Milano, ku kaloi shumė vite duke bėrė plane e modele pėr njė gdhendje (shtatore) pėrkujtimore kali tė bronztė tė lartė 7 metra (Kali i Leonardos Milano). Pėr shkak tė luftės me Francėn, projekti nuk u pėrfundua kurrė. Falė njė nisme vetjake, duke u bazuar mbi disa projekte tė tija, njė shtatore e ngjashme u pėrfundua nė Nju Jork nė vitin 1999. Shtatorja i ėshtė dhuruar qytetit tė Milanos dhe gjendet tani nė hyrjen e Hipodromit tė Troto-s tė San Siro.
Ende kur ishte nė Firence iu besua njė afresk madhėshtor pėr njė mur tė Salone dei Cinquecento nė Palazzo della Signoria: La battaglia di Anghiari (Beteja e Angiarit), rivali i tij Michelangelo duhej tė pikturonte murin pėrballė. Pasi pati bėrė njė larmi tė pabesueshme studimesh parapėrgatitore tė punės, la qytetin e murali nuk u mbarua pėr shkaqe teknike pėr tė cilat qe vetė pėrgjegjėsi kryesor.